Co do zasady prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa z dniem 1 stycznia następnego roku.
Inaczej sytuacja się przedstawia w przypadku pracownika podejmującego pracę po raz pierwszy.
W takim wypadku w roku kalendarzowym, w którym dana osoba podjęła pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Miesiąc pracy należy rozumieć w sensie potocznym (kalendarzowym), tj. wliczając do niego także dzień, w którym pracownik podjął pracę. Nawet jeśli pracownik zmieni pracodawcę w ciągu tego pierwszego roku zatrudnienia, to nie wpłynie to na nabywanie prawa do kolejnych dni urlopu z dołu.
Z kolei jak wskazuje literatura prawnicza – nie ma przepisu prawa, który uprawniałby do zaokrąglania wymiaru tego urlopu. Zaokrąglenie przewidziane w art. 154 § 2 k.p. dotyczy bowiem tylko wymiaru urlopu pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy. Natomiast zaokrąglenia sformułowane w art. 1553 k.p. odnoszą się do kolejnego urlopu proporcjonalnego z art. 1551 i 1552 k.p.
Ponadto w związku z wprowadzeniem do k.p. urlopu w wymiarze godzinowym, wskazuje się, że nie ma konieczności zaokrąglania wymiaru urlopu. Najczęściej urlop cząstkowy jest obliczany od wymiaru 20 dni urlopu. Za miesiąc pracy pracownik nabywa prawo do 1/12 z 20 dni urlopu, czyli do 1 i 2/3 dnia. Jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy, a więc po miesiącu pracy urlop wynosi 1 dzień 5 godzin i 20 minut.
Z kolei co do umowy na okres próbny i związanych z nią uprawnień pracowniczych, to umowa tego typu nie może przekraczać 3 miesięcy i zawierana jest w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia do wykonywania określonego rodzaju pracy. Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe:
- jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy;
- po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy; w tym przypadku dopuszczalne jest jednokrotne ponowne zawarcie umowy na okres próbny.
Umowa o pracę na okres próbny gwarantuje pracownikowi nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego za okres, na jaki świadczy pracę u danego pracodawcy w ramach tej umowy. W przypadku gdy będzie to pierwsza praca danej osoby – urlop wypoczynkowy zostanie nabyty w sposób wskazany powyżej. W takiej sytuacji pracownik nie może wykorzystać więcej wolnego, niż przysługuje po przepracowaniu danego miesiąca. Jeżeli nie jest to pierwsza praca, pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w zależności od czasu trwania umowy na okres próbny oraz stażu pracy.
Co nastąpi w sytuacji gdy pracownik nie wykorzysta urlopu wypoczynkowego z tytułu zawartej umowy na okres próbny? Co do zasady pracodawca będzie musiał wypłacić ekwiwalent pieniężny.
Potrzeba wypłaty nie zajdzie w sytuacji gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą. Z tego wynikają dwa warunki:
- z pracownikiem musi zostać zawarta kolejna umowa o pracę z mocą obowiązującą od pierwszego dnia po rozwiązaniu poprzedniej,
- pracownik i pracodawca muszą wyrazić zgodę na wykorzystanie przez pracownika urlopu w naturze w czasie dalszego pozostawania w nowym stosunku pracy (brak wniosku pracownika o wypłatę, czyli tzw. milcząca zgoda i zawarcie kolejnej umowy nie są poprawną formą działania pracodawcy. Zgodna wola obu stron wykorzystania urlopu w naturze w terminie późniejszym powinna zostać udokumentowana, bowiem przepisy k.p. wskazują kiedy pracodawca działa na wniosek pracownika).
Autorem artykułu jest Katarzyna Klemba – radca prawny specjalizujący się w prawie pracy, prawie ubezpieczeń społecznych, prawie rodzinnym. Autor popularnych blogów prawniczych: www.e-prawopracy.pl, www.poTwojejstronie.pl
