Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Wymiar urlopu wypoczynkowego różni się jednak w zależności od stażu pracy. Osoba zatrudniona nie może się zrzec prawa do urlopu.
Jak obliczyć urlop wypoczynkowy pracownika w zależności od stażu pracy?
Zgodnie z art. 152 Kodeksu Pracy każdy pracownik ma prawo do corocznego, ciągłego i płatnego urlopu wypoczynkowego.
W przypadku pracy na pełen etat pracownikom zatrudnionym krócej niż 10 lat przysługuje 20 dni urlopu. Ci, którzy mają co najmniej 10 lat stażu pracy, mają prawo do 26 dni urlopu.
Do stażu pracy wlicza się również ukończenie szkoły:
- zasadnicza lub równorzędna szkoła zawodowa – czas trwania nauki według programu nauczania, maksymalnie 3 lata,
- średnia szkoła zawodowa – czas trwania nauki według programu nauczania, maksymalnie 5 lat,
- średnia szkoła zawodowa dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średnia szkoła ogólnokształcąca – 4 lata,
- szkoła policealna – 6 lat,
- szkoła wyższa – 8 lat.
Zasady wyliczania urlopu wypoczynkowy przy niepełnym wymiarze czasu pracy
Dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze pracy urlop oblicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, bazując na urlopie przysługującym pracownikowi pełnoetatowemu (20 lub 26 dni, w zależności od stażu pracy). Niepełne dni urlopu wynikające z obliczeń zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Przykład 1:
Pracownikowi zatrudnionemu na 3/4 etatu, z okresem zatrudnienia przekraczającym 10 lat, przysługuje 20 dni urlopu rocznie (3/4 etatu x 26 dni = 19,5, zaokrąglone do 20 dni).
Przykład 2:
Pracownikowi zatrudnionemu na 3/4 etatu, z okresem zatrudnienia krótszym niż 10 lat, przysługuje 15 dni urlopu rocznie (3/4 etatu x 20 dni = 15 dni).
Wykorzystanie dni wolnych przez osoby zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy
Urlopu udziela się w dni pracy pracownika zgodnie z jego harmonogramem. Należy go przyznać w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dziennemu czasowi pracy pracownika w danym dniu, przy założeniu, że jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzin pracy. Urlop udzielany jest na dni, ale rozliczany w godzinach.
Po ustaleniu rocznej puli godzin urlopu należy obliczyć wnioskowany urlop w godzinach, odpowiadających dziennemu wymiarowi czasu pracy. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop oraz wynagrodzenie za czas urlopu oblicza się na podstawie godzin urlopu.
Dla Przykładu 2:
3/4 etatu: 15 dni x 8 godzin = 120 godzin urlopu
Jeżeli pracownik planuje wykorzystać urlop wypoczynkowy w wymiarze 3 dni, a przy tym jego dzienny czas pracy to 6 godzin, to od puli 120 godzin należy odjąć 18 (3 dni x 6 godzin = 18 godzin). W ten sposób oblicza się pozostały czas urlopu wypoczynkowego dla niepełnoetatowca, bez korzystania z kalkulatora do urlopów.
Jak obliczyć prawo do urlopu wypoczynkowego osobie zatrudnionej po raz pierwszy?
Osoby, które podjęły pracę po raz pierwszy w danym roku kalendarzowym, nabywają prawo do urlopu po każdym przepracowanym miesiącu. Limit urlopu wzrasta o 1/12 rocznego urlopu wypoczynkowego każdego miesiąca. Zwiększa się go zależnie od stażu pracy, który odpowiada części z 20 lub 26 dni.
W przypadku pracowników zatrudnionych na niepełny etat, należy najpierw obliczyć przysługujący im roczny limit urlopowy. Następnie, z upływem każdego miesiąca, nabywają oni prawo do urlopu w wymiarze 1/12 po przepracowaniu roku kalendarzowego.
Naliczanie urlopu a zmiana wymiaru urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym
W kodeksie pracy nie określono jednoznacznie, jak ustalać wymiar urlopu wypoczynkowego w przypadku zmiany wymiaru czasu pracy pracownika w trakcie roku kalendarzowego. W praktyce przyjęto zasadę, że wymiar urlopu powinien być ponownie przeliczony, proporcjonalnie do nowego wymiaru czasu pracy pracownika. Należy to zrobić, obliczając oddzielnie wymiar urlopu za każdy okres pracy, stosując zasadę proporcjonalności.
Przykład:
Jeśli wymiar urlopu pracownika wynosi 20 dni i jest on zatrudniony na 1/2 etatu w okresie od stycznia do końca czerwca, a w lipcu zwiększa wymiar pracy do pełnego etatu, to:
- od stycznia do czerwca pracownikowi przysługuje 5 dni urlopu (20 dni x 1/2 etatu = 10 dni, 10 dni x 6/12 = 5 dni),
- od lipca do końca grudnia uzyskuje on prawo do urlopu wynoszącego 10 dni (20 dni x 6/12 = 10 dni).
W związku z tym pracownikowi przysługuje 15 dni urlopu wypoczynkowego.
Rozwiązanie umowy o pracę a niepełny wymiar czasu pracy
Jeśli stosunek pracy zostaje rozwiązany w trakcie roku kalendarzowego dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, należy zastosować zasadę proporcjonalności przy wyliczaniu wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Należy:
- obliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego na podstawie wymiaru etatu pracownika, zaokrąglając niepełny dzień urlopu w górę do pełnego dnia,
- określić urlop proporcjonalnie do okresu zatrudnienia, zaokrąglając niepełny dzień urlopu oraz niepełny miesiąc kalendarzowy pracy w górę do pełnego dnia i miesiąca.
Urlop na żądanie i urlop bezpłatny pracownika na niepełnym etacie
Wszystkim pracownikom, niezależnie od wymiaru czasu pracy, przysługuje w roku kalendarzowym 4 dni urlopu na żądanie. Dodatkowo, każdy pracownik może również wnioskować o urlop bezpłatny.
Najczęściej zadawane pytania:
Liczbę dni urlopu wypoczynkowego oblicza się proporcjonalnie do wymiaru etatu, zaokrąglając niepełne dni urlopu w górę do pełnego dnia.
Stosuje się zasadę proporcjonalności, określając wymiar urlopu na podstawie przepracowanych miesięcy, zaokrąglając niepełne dni i miesiące w górę.
Pracownik zyskuje prawo do 1/12 rocznego wymiaru urlopu wypoczynkowego po każdym przepracowanym miesiącu, co zależy od jego stażu pracy (20 lub 26 dni).
Wymiar urlopu należy ponownie przeliczyć proporcjonalnie do nowego wymiaru czasu pracy, uwzględniając zasadę proporcjonalności.
Urlop wypoczynkowy oblicza się proporcjonalnie do okresu zatrudnienia, zaokrąglając niepełne dni urlopu oraz miesiące w górę do pełnego dnia i miesiąca.
